Mówi się, że to najlepszy utwór tego zespołu. Wokalista śpiewa go bardzo rzadko

Choć nie zdobyła popularności największych hitów Bajmu, piosenka „Małpa i ja” wciąż porusza słuchaczy swoją intymnością, mroczną aurą i niepokojącą symboliką. To właśnie ona najlepiej pokazuje, jak blisko emocjonalnej przepaści potrafiła stanąć Beata Kozidrak – i jak przekuła to w sztukę.

Kulisy powstania „Małpy i ja” – kawa, noc i brak pomysłów

„Małpa i ja” to utwór z drugiego studyjnego albumu Bajmu – Martwa woda, wydanego w 1985 roku. Tekst napisała Beata Kozidrak, a muzykę skomponował jej brat, Jarosław Kozidrak. Choć zespół miał już za sobą debiutancką płytę „Bajm”, która zdobyła szerokie uznanie, proces powstawania „Małpy…” nie był rutynowym tworzeniem kolejnego przeboju.

Beata Kozidrak w tamtym okresie była już żoną i matką, a jak sama przyznała, presja – zarówno artystyczna, jak i osobista – skutecznie blokowała jej kreatywność. Mówiła o uczuciu pustki, braku weny i trudności w uchwyceniu tego, co naprawdę chciałaby przekazać.

Przełom nastąpił niespodziewanie – w środku nocy. Beata wspominała, jak zaparzyła sobie mocną kawę i postanowiła zarwać noc, by zmusić się do napisania tekstu. Wtedy właśnie jej mąż, Andrzej Pietras, wypowiedział zdanie: „Nigdy nie było tak dobrze, jak teraz”. To pozornie neutralne stwierdzenie stało się impulsem do stworzenia utworu, który w rzeczywistości odsłaniał lęk i pustkę skrywaną pod fasadą spełnienia.

ZOBACZ TEŻ: Ten kultowy hit Bajmu znają wszyscy. Niewiele osób wie, jaka jest jego prawdziwa historia

Lata 80. i nowe oblicze Bajmu – „Martwa woda” jako punkt zwrotny

Wydany w połowie lat 80. album Martwa woda nie powtórzył sukcesu debiutanckiej płyty zespołu, ale uzyskał status złotej płyty i zaznaczył wyraźny zwrot w twórczości Bajmu. Grupa, powstała w 1978 roku z inicjatywy rodzeństwa Kozidraków, zaczynała od lekkiego repertuaru, pasującego do końcówki lat 70. Jednak nowa dekada przyniosła konieczność zmiany – tak formy, jak i treści.

W utworach Bajmu pojawiły się cięższe tematy, emocjonalna głębia i bardziej eksperymentalne brzmienia. Beata Kozidrak odeszła od dosłowności na rzecz rozwlekłych wokaliz i mroczniejszych tekstów. „Małpa i ja” idealnie wpisuje się w ten nurt – jako opowieść o trwaniu w marazmie i pragnieniu ucieczki od własnych emocji.

Symbolika i interpretacje – dlaczego „Małpa i ja” wciąż intryguje?

Tytułowa „małpa” od początku budziła wiele pytań. Dla jednych była metaforą wewnętrznych zmagań – niepokoju, lęków, których nie da się zrzucić mimo pozornego spełnienia. Dla innych – ukrytym komentarzem do rzeczywistości społeczno-politycznej lat 80., w której dominowało uczucie duszności i braku perspektyw.

Beata Kozidrak nigdy nie wskazała jednej interpretacji utworu. I być może właśnie dlatego piosenka zachowała świeżość – nie odnosi się do konkretnego wydarzenia, lecz do uniwersalnego stanu emocjonalnego, który powraca niezależnie od epoki. To historia osoby, która teoretycznie ma wszystko, a mimo to nie czuje się spełniona.

CZYTAJ TEŻ: Kozidrak odwołała trasę koncertową, później opublikowała nagranie. To tylko podsyciło plotki. Internauci piszą wprost

Piosenka, która zostaje – miejsce utworu w historii zespołu

„Małpa i ja” dotarła do piątego miejsca listy przebojów radiowej Trójki. Choć nie osiągnęła sukcesu porównywalnego z takimi hitami jak „Szklanka wody” czy „Płynie w nas gorąca krew”, wielu fanów i krytyków uznaje ją za jedno z najmocniejszych dokonań Bajmu.

Obok utworów „Piramidy na niby” i „Diabelski krąg”, „Małpa…” stała się centralnym punktem albumu Martwa woda. Jej siła tkwi nie w przebojowości, ale w emocjonalnej prawdzie, jaką niesie. To piosenka, która nie krzyczy – ale zostaje w głowie, powraca w najmniej spodziewanym momencie i zmusza do refleksji.

Pod koniec 2025 roku Beata Kozidrak i Bajm mają wystąpić podczas Sylwestrowej Mocy Przebojów. „Małpa i ja” raczej nie pojawi się w repertuarze, bo nie pasuje do konwencji sylwestrowej imprezy. Jednak jej nieobecność na scenie nie oznacza marginalizacji – to utwór, który działa najciszej, a zostaje najdłużej.

Źródło: Halo tu Polsat,